نويسنده: كورش شجاعي shojaee@khorasannews.com
روزه داري و رمضان هم وسيله و بهانه است. اما وسيله اي بس گران مقدار براي حركت از «بودن» و «ماندن» به سوي «شدن» و «رسيدن» و به بي نهايت دل بستن و پيوستن. خداوند كريم و بخشاينده از سر لطف و كرم به دنبال آسماني شدن بندگان و آمرزش و مغفرت آنان است و براي پر كشيدن و قد كشيدن آدميان از فرش تا عرش و از «ناسوت» تا «ملكوت» هزار هزار نردبان و وسيله قرار داده و براي آمرزش بندگان گنهكار و توبه كننده اش، هزار هزار وسيله و بهانه به انسان هديه داده و رمضان اما اوج و قله و مبارك ترين نعمات و هداياي الهي به بندگانش است، فرصتي بي نظير و بي مانند و «ايام معدودات» ي براي «ترك» و دل كندن از حتي حلال ها، فرصتي براي پيوستن و دريافتن جرعه هاي ناب معرفت و اطاعت و مغفرت به فرمايش پيامبر خاتم رمضان را با «بركت» آغاز و با «رحمت» الهي مشايعت و با «مغفرت» بي منتهاي حضرت باري بدرقه مي شود.
يگانه بي همتا رمضان را هم فرصتي براي نشان دادن اوج بندگي و اطاعت از فرمان الهي قرار داده و هم قله رحمت و مغفرت. حضرت حق روزه را كه مايه بركت و سلامت جسم و جان و روح و روان است پاداشي بي بديل مقرر فرموده آن چنان كه آن ذات يگانه و آن وعده دهنده اي كه هيچ گاه خلف وعده نمي كند مي فرمايد روزه براي من است و پاداش آن را نيز تنها خود مي دهم. خداوند كريم، روزه بندگان مومنش را چنان قدر و منزلت بخشيده كه نه تنها نفس هايشان را «تسبيح» بلكه حتي خوابشان را در مبارك هنگامه رمضان «عبادت» بر مي شمارد. «رب ودود» تشنگي و گرسنگي مقطعي بندگان روزه دارش را به سيراب شدن و بهره مندي از نعمات جاودان بي منتهايش در بهشت ابدي و از آن برتر به كمال انسان و رسيدنش به «رضوان» و «قرب الهي» جبران مي كند.
و اگرچه رمضان اين بزرگ ترين و برترين ضيافت ويژه الهي همانند «قرآن» براي رهپويان طريق حقيقت «بطن هايي» دارد و بنده مومن پس از گشودن و راهيابي به هر بطن و مرتبه اي مي تواند به مرتبه و بطن ديگري از رمضان و قرآن دست يابد و از سرچشمه انوار هر بطني نورهايي بر دل و جان خود بتاباند اما به لطف و كرم الهي حتي هر «تازه پا در راه گذاشته» و طالبي و هر روزه دار و بلكه هر نيت كننده اي به فراخور معرفت و همت خود از خوان گسترده ضيافت رمضان بهره ها مي برد.
چند بطن و مرتبه از بطن ها و مراتب روزه و رمضان
1- تحمل تشنگي و گرسنگي آن هم در روزهاي بلند و گرم تابستان خصوصا براي عزيزاني كه مشغول كارهاي سخت و طاقت فرسا زير آفتاب سوزان و يا در كنار حرارت فوق العاده كوره ها و برخي كارخانه ها و معادن و مشاغلي مثل كشاورزي، نانوايي، كارگري ساختماني و ... هستند چه اجري كه نزد خداي بخشنده و مهربان ندارند. اما اين شايد بطن و لايه اول «روزه داري» و«رمضان فهمي» و «قدرشناسي» اين نعمت الهي باشد. هر چند اين مرتبه خود مرتبه اي بس بلند مقدار است گر تو اين انبان ز نان خالي كني/ پرزگوهرهاي اجلالي كني
2- بريدن واقعي از تمامي محرمات الهي و معاصي و بستن گوش و زبان و چشم حتي بر هر سخن، گفتار، شنيده و ديدني لغو و لهو و بيهوده، مطمئنا مرتبه و درجه اي ديگر از روزه داري و حق رمضان را پاس داشتن است و رعايت اين ها سر آغازي است براي گشوده شدن ديگر مراتب و بطن هاي رمضان.
3- دل به قرآن بستن و با كلام خدا مانوس شدن و تلاوت قرآن در هر زمان كه حالي دست داد و فرصتي شد خصوصا در هنگامه سحر درجه و بطن ديگري از مقامات بي بديل رمضان را مي گشايد؛ دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند/ و اندر آن ظلمت شب آب حياتم دادند
و البته كه تامل و تدبر در قرآن و تلاش براي فهم بهتر آيات وحي و «برداشت» از كلام الهي و جاري كردن آن در زندگاني فردي، خانوادگي و اجتماعي هر آن پنجره هايي از نور به جان انسان مي تاباند. چه نيكو مي گفت آن مرد اهل دل كه «شرف و تشريف رمضان» به انزال قرآن در آن است و چه شايسته است كه در رمضان، فصل بهار قرآن، هر يك از ما چه آناني كه مي توانند روزه بگيرند و چه آنان كه به هر دليلي نمي توانند روزه بگيرند، وجود خود را بيش از هميشه به شرف يابي به محضر قرآن و جرعه جرعه نور نيوشيدن از كتاب سراسر نور خدا متبرك كنند.
آن يگانه مهربان چقدر بر خلق خود مهربان است و به دنبال بهانه براي پرواز و كمال و آمرزش بندگانش كه در ماه ضيافت خاصه اش براي تلاوت يك آيه قرآن، ثواب يك ختم كلام وحي را مي نويسد.
4- از اولين لحظات حلول ماه بي مثال رمضان كه به اولين ناز و غمزه اش صدها ميليون دل عاشق در سراسر جهان آماده بهره گيري از اين ميهماني ويژه الهي مي شوند، هر مسلماني چه آنان كه توان روزه داري دارند چه آنان كه كسالتي يا عذري دارند يا به هر دليلي توان روزه داري ندارند عميقا بايد به فكر بهره گيري هر چه بيشتر از «شب قدر» باشند همان بي بديل هنگامه اي كه به شرف نزول قرآن متبرك است و به فرموده خداي قرآن از «هزار ماه» برتر است، همان بي بديل هنگامه و فرصت نابي كه تقدير آدميان رقم مي خورد و پرونده ها به امضاي صاحب عصر حضرت بقية ا... الاعظم (عج) مي رسد، به راستي كه شب قدر عالي ترين درجه و مرتبه و مقام و بطن البطون رمضان است كه مي بايست هر لحظه آن به اندازه تمام هستي انسان و جهان قدرشناسي شود.
5- ارتباط ويژه گرفتن با ولي اعظم، حجت حق، حضرت بقية ا... در ماه مبارك رمضان از ديگر امور بسيار مهمي است كه به واسطه آن از بسياري از درجات و مراتب و رمزها و بطن هاي رمضان رمزگشايي مي شود پس نبايد حتي لحظه اي خصوصا در ماه مبارك رمضان از توجه ويژه و ارتباط با امام زمان(عج) غافل شويم.
6- و قدر مسلم كه صله رحم، رفع كدورت ها، ترك عادت هاي بد و ناپسند و روي آوري به كارهاي پسنديده و عادت هاي نيكو، اطعام روزه داران و دستگيري از كم بضاعتان و يتيمان، گره گشايي از كار مردمان، خوش قولي، خوش خلقي، مدارا، گذشت، آشتي كردن و آشتي دادن مردمان با يكديگر از جمله اموري هستند كه انسان را به درك و فهم بيشتر مراتب و درجات رمضان كمك مي كند. از آن چه ذكرش گذشت مشخص مي شود كه فقط روزه داران و آناني كه توان روزه گرفتن دارند، برخورداران و بهره داران از ضيافت الهي ماه مبارك رمضان نيستند بلكه همه كساني كه دل در گرو اين ضيافت و ميهماني الهي دارند حتي اگر توان روزه داري ندارند اما به خاطر دلدادگي و حسرتي كه به دل دارند جزو كساني هستند كه مي توانند بهره هاي بس فراوان از رمضان ببرند و همانند روزه داران در شرايط سخت نزد درگاه الهي ماجور باشند چرا كه اينان نه تنها با عدم تظاهر به روزه خواري، حرمت ماه خدا و حرمت صدها ميليون انسان روزه دار را پاس مي دارند بلكه چه بسا در بارگاه الهي «حسرت مقدس» اين عزيزان هم تراز و شايد بيشتر از روزه داري روزه داران اجر داشته باشد به همين خاطر بر اين باورم كه رمضان تنها متعلق به آنان كه توان روزه داري دارند نيست بلكه اين سفره و ضيافت ويژه الهي به گستردگي همه مخلوق گسترده است و هر كس به اندازه عشق و معرفت و همت اش مي تواند از اين خوان گسترده بهره ها برگيرد.