قرآن كتاب مقدس دين اسلام است و در باور مسلمانان سخنان خداست كه به صورت وحي از سوي او توسط جبرئيل بر پيامبر اسلام، محمد بن عبدالله، نازل گرديده است.[۱] مسلمانان، قرآن را بزرگترين معجزهٔ محمد و روشن‌ترين دليل بر پيامبري او مي‌دانند.[۲] قرآن اصلي‌ترين منبع وحي در اسلام به شمار مي‌آيد و به زبان عربي است. كلمهٔ قرآن در لغت به معني «قرائت كردن» و «خواندن» است و مسلمانان معمولاً به آن با عناويني مانند «قرآن كريم» و «قرآن مجيد» اشاره مي‌كنند. قرآن به ۳۰ جزء تقسيم شده و ۱۱۴ سوره دارد.[۱]
محتواي قرآن در مورد خدا بر توحيد و يگانگي او تأكيد دارد. قرآن خدا را به انسان نزديك‌تر از رگ گردنش مي‌داند، رابطهٔ انسان با خدا را بي‌نياز از واسطه مي‌داند و انسان را به تسليم دربرابر امر خدا فرمان مي‌دهد. قرآن پديده‌هاي طبيعي را نشانه‌هايي (آيات) براي خدا مي‌شمارد؛ دين و حقيقت را يكي مي‌داند و تنوع اديان را حاصل تنوع در مردم مي‌داند. قرآن قوانين و حقوق در جامعهٔ اسلامي را نيز تعريف مي‌كند.[۱] قرآن مومنان را به جهاد در راه خدا مي‌خواند و آنان را به نيكوكاري، به ويژه در مورد مسكينان و يتيمان فرا مي‌خواند.[۳]
مسلمانان براين باورند كه قرآن يك بار به صورت كامل توسط جبرئيل در شب قدر بر محمد نازل گشته و سپس بار ديگر به صورت تدريجي بر او نازل شده‌است. از نظر تاريخي، ديدگاه غالب آن است كه قرآن در زمان عثمان، خليفهٔ سوم، تحت نظارت جمعي از صحابه به رهبري زيد بن ثابت به صورت يك كتاب جمع گرديد و نسخه‌هايي از آن به مكه، دمشق، كوفه، و بصره ارسال گرديد. قرآن فعلي براساس قرائت كوفي قرن هشتم ميلادي چاپ گرديده است.[۴]
به باور كساني كه به فرازميني بودن اين كتاب اعتقاد دارند «قرآن رساترين بيان است و از نظر موسيقي و وزن لفظي، در لغات و جملاتش نشانه‌هاي وحياني رباني مشهود است. وزنش نه وزن شعر است نه نثر، بلكه هر دو و برتر از هر دو است، در حدّي كه در توان غير خدا نيست، وزن و لفظ آن به گونه‌اي تناسب و انسجام با معنا دارد كه گوئي معناهايش در آن تجسم يافته است.»[۵]
قرآن بر تمام جنبه‌هاي زندگي مسلمانان نفوذ كرده‌است. ضرب‌المثل‌هاي قرآني نه‌تنها در زبان عربي، بلكه در زبان مسلمانان غيرعرب نيز راه يافته‌اند.[۶] علوم قرآني شامل بررسي تنزيل قرآن، شان نزول، تلاوت، وجوه زباني، تفسير، اعجاز، و تاريخ مي‌شود.[۷]
- ۱ ريشه يابي واژه قرآن
- ۲ نام‌هاي قرآن
- ۳ قرآن خاتم كتب آسماني
- ۴ ساختار
- ۵ سبك
- ۶ تاريخ قرآن
- ۷ علوم قرآني
- ۸ ديدگاه‌ها درباره قرآن
- ۹ موضوعات قرآني
- ۱۰ جستارهاي وابسته
- ۱۱ پانويس
- ۱۲ منابع
- ۱۳ پيوند به بيرون